GIÁO HỘI PHẬT GIÁO VIỆT NAM THỐNG NHẤT
VĂN PHÒNG ĐIỀU HỢP LIÊN CHÂU

Chánh Văn Phòng: HT. Thích Bổn Đạt
1002 W. Somerset St, Ottawa, Ontario, K1R 6G9 CANADA
Tel.: (613) 231 2516
___________________________

BẢN LÊN TIẾNG
Về Việc Biển Miền Trung Việt Nam Nhiễm Độc Khiến Cá Chết Hàng Loạt

Bắt đầu từ ngày 06 tháng 4 năm 2016, cá biển tự nhiên và cá nuôi lồng bè của ngư dân ven biển chết hàng loạt, bắt nguồn từ khu kinh tế Vũng Áng (thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh), lan xuống các tỉnh lân cận (Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên-Huế, Quảng Nam-Đà Nẵng…) suốt dọc trên 200 cây số bờ biển. Ngay cả rạn san hô, “nhà ở” của các sinh vật dưới biển, cách bờ biển từ 1-6 hải lý, chạy dài từ đầu tỉnh đến cuối tỉnh Quảng Bình, cũng đã bị phá hủy trong các đợt cá chết vừa qua; san hô chết, nhiều sinh vật biển chết theo (theo báo cáo ngày 06.5.2016 của chính quyền địa phương thôn Nhân Nam, xã Nhân Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình).

Nguyên do cá chết hàng loạt nói trên được tin là do Công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn (TNHH) Hưng Nghiệp Formosa, một công ty luyện kim, sản xuất thép (mà chủ doanh nghiệp là người Đài Loan và Trung Hoa lục địa) đã xả nước thải hóa chất ra biển. Chính đại diện của công ty, đã phần nào xác nhận hậu quả cá chết hàng loạt là do việc xả nước thải ra biển của Formosa khi trả lời báo chí, rằng “Muốn bắt cá, bắt tôm hay nhà máy, cứ chọn đi…” (nguồn: báo Tuổi Trẻ, số ra ngày 25.4.2016).

Cá chết hàng loạt chỉ là hiện tượng, là hậu quả nhãn tiền mà mọi người có thể thấy biết. Vấn đề nghiêm trọng đàng sau hiện tượng nầy là một thảm họa lâu dài về môi trường và kinh tế, không những hủy hoại đời sống của sinh vật dưới biển, mà còn ảnh hưởng nặng nề đến nghề nghiệp, đời sống của hàng vạn ngư dân và người dân sống ven biển, tác hại dây chuyền đến thực phẩm và rau quả của các miền khác, gieo họa tràn lan không giới hạn trên toàn quốc vào các ngành kinh tế và dịch vụ khác (ngư nghiệp, nông nghiệp, sản xuất mắm-muối, du lịch, v.v…).

Nhận thức về hiểm họa khôn lường từ sự kiện cá nhiễm độc, mà hệ lụy là đại họa môi sinh và kinh tế, hàng ngàn người dân đã lên tiếng và tự phát biểu tình liên tục tại các thành phố lớn và các tỉnh (Hà-nội, Sài-gòn, Đà Nẵng, Nha Trang, Quảng Bình, Nghệ An, Bà Rịa-Vũng Tàu…) để khẳng định họ yêu môi trường (biển sạch), yêu cầu nhà cầm quyền làm sáng tỏ nguyên nhân gây thảm họa môi sinh để ngăn chặn, xử lý thích đáng và kịp thời; ngoài ra còn phải tận lực cứu hộ và bồi thường những thiệt hại to lớn về sinh mạng và của cải của người dân trực tiếp hay gián tiếp bị ảnh hưởng.

Thế nhưng, suốt hơn một tháng qua kể từ ngày phát hiện cá chết hàng loạt, nhà cầm quyền Việt Nam vẫn chưa đưa ra một kết luận nào về nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường biển, chỉ nói quanh co, kéo dài thời gian điều tra khảo nghiệm, mà dư luận khắp nơi, cả trong nước lẫn hải ngoại, cho rằng chính nhà cầm quyền cố tình bao che, bảo vệ công ty Hưng Nghiệp Formosa, tránh né trách nhiệm, sẵn sàng đàn áp, bịt miệng nhân dân. Hậu quả là các cuộc biểu tình ôn hòa của hàng ngàn người dân vào các ngày 01.05, 08.05 và 15.05.2016 đều bị Đảng và Nhà Nước ra lệnh các lực lượng an ninh (công khai hoặc trá hình) thẳng tay đàn áp, đánh đập, bắt giam.

Chúng tôi cũng như nhân dân Việt Nam trong và ngoài nước, đã kiên nhẫn, im lặng chờ đợi câu trả lời rõ ràng và cách giải quyết thích đáng của Nhà Nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam (CHXHCNVN) từ khi hiện tượng cá chết được phát hiện. Cuối cùng, vào ngày 14.05.2016 thì Nhà Nước đã lộ rõ quyết tâm triệt tiêu tiếng nói lương tri của người dân bằng cách vu khống và xuyên tạc hành vi biểu tình bảo vệ môi trường là do tổ chức phản động giật dây, kích động; để rồi qua ngày 15.05.2016, các lực lượng an ninh nổi-chìm của Đảng và Nhà Nước có lý cớ bao vây, chặn bắt và đánh đập người dân một cách dã man ngay cả trước khi họ tập trung, hoặc có cử chỉ chụp hình, quay phim; một số nhà hoạt động xã hội cũng bị bắt bớ hoặc ngăn cấm rời khỏi nhà; và hàng trăm người chưa kịp biểu tình đã bị bắt đưa vào Trung Tâm Hỗ Trợ Xã Hội (một trung tâm nuôi nhốt người vô gia cư và nghiện ngập của quận Bình Thạnh, Sài-gòn) để tra tấn, đánh đập, chích điện…

Đau lòng trước các vấn đề nghiêm trọng của nhân dân và đất nước, Văn Phòng Điều Hợp Liên Châu thuộc các Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất Hải Ngoại (GHPGVNTNHN) Tại Úc Đại Lợi và Tân Tây Lan, GHPGVNTN Âu Châu, GHPGVNTN Hoa Kỳ, và GHPGVNTNHN tại Canada đồng thanh

1/ Kêu gọi Nhà Nước CHXHCNVN cấp thiết điều tra và mau chóng công bố nguyên nhân làm biển nhiễm độc, công khai tuyên bố vụ cá chết hàng loạt là hiểm họa môi trường, đưa ra phương thức giải quyết vấn đề hiểm họa môi sinh một cách cụ thể nhằm ngăn chặn hậu họa; đình chỉ lập tức việc xả thải của công ty Hưng Hiệp Formosa và các công xưởng sản xuất có nhu cầu xả thải tương tự; cấp thời có biện pháp nghiêm phạt những kẻ vi phạm và đồng phạm trong việc hủy hoại môi trường, đòi bồi thường thỏa đáng cho nạn nhân các tỉnh;

2/ Kêu gọi Nhà Nước CHXHCHVN gấp rút huy động các cơ quan, ban ngành liên hệ đến hiểm họa, thực hiện ngay công tác khoanh vùng bị nhiễm độc, làm vệ sinh và thiêu hủy thủy sản chết, cứu trợ dài hạn cho đồng bào nạn nhân bị ảnh hưởng về đại họa nầy, đồng thời mưu tìm phương kế để ổn định việc sinh nhai của họ;

3/ Kêu gọi Nhà Nước CHXHCNVN triệt để tôn trọng tự do và nhân quyền của người dân, đặc biệt là quyền biểu tình đã được hiến định trong Hiến Pháp nước CHXHCNVN qua Điều 69: “Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí; có quyền được thông tin; có quyền hội họp, lập hội, biểu tình theo quy định của pháp luật;” lập tức trả tự do cho những nhà hoạt động xã hội, những người tù lương tâm và những người biểu tình đang còn bị giam nhốt;

4/ Thiết tha kêu gọi Tăng Ni và Phật tử Việt Nam trong nước cũng như hải ngoại, tùy theo khả năng và hoàn cảnh, nhân danh Giáo Hội, nhân danh các tổ chức Phật giáo, hoặc nhân danh tư cách là người con Phật, mạnh dạn cất lên tiếng nói Bi-Trí-Dũng của mình trước các hiểm họa của đất nước, thiết thực đóng góp tài sức, thời gian và vật sản của mình để ủy lạo, cứu giúp đồng bào nạn nhân đang lâm cảnh ngặt nghèo khốn khó vì thảm họa biển độc, cá chết.