Để làm dịu tình thế căng thẳng của Phật Giáo Đồ trong nước và những dư luận phản ứng bất lợi trên trường quốc tế, Ủy Ban Liên Bộ của chính phủ được cấp thời thành lập để thương nghị với Ủy Ban Liên Phái Bảo Vệ Phật Giáo tại Hội trường Diên Hồng trong các ngày 14, 15, 16 tháng 6 năm 1963, và một “Thông Cáo Chung” được hai bên ký kết lúc 01 giờ 30′ sáng ngày 16.6.1963 với khán ký sau đó của Hòa Thượng Hội Chủ Tổng Hội Phật Giáo Việt Nam và khán ký của Tổng thống Ngô Đình Diệm với bút phê: “Những điều được ghi trong Thông Cáo Chung này thì đã được tôi chấp nhận nguyên tắc ngay từ lúc đầu”.
Thế nhưng chỉ hai ngày sau, 18-6-1963, dưới sự chỉ thị của ông Cố vấn Ngô Đình Nhu, viên Đổng lý văn phòng Tổng Thống Phủ là Quách Tòng Đức đã ký bản mật điện “tối mật” và “thượng khẩn” số 1312 VP/TT gởi các cơ quan Quân-Cán-Chính cao cấp (Phó tổng thống, Bộ trưởng, Đại biểu Chính phủ các Miền, Tổng giám đốc – Tư lệnh các Vùng Chiến Thuật) với chú thích ‘hạn chế’: “Bản văn này chỉ phổ-biến trong các cấp chỉ-huy, lãnh-đạo tối-cao trong Chính-Phủ”. Nguyên văn bức mật điện:
“ĐỂ TẠM THỜI LÀM ÊM DỊU TÌNH HÌNH VÀ KHÍ THẾ ĐẤU TRANH QUÁ QUYẾT LIỆT CỦA BỌN TĂNG NI VÀ PHẬT GIÁO PHẢN ĐỘNG. TỔNG THỐNG VÀ ÔNG CỐ VẤN RA LỆNH TẠM THỜI NHÚN NHƯỜNG HỌ -stop- CÁC NƠI NHẬN HÃY THEO ĐÚNG CHỦ TRƯƠNG TRÊN VÀ ĐỢI LỆNH -stop- MỘT KẾ HOẠCH ĐỐI PHÓ THÍCH NGHI SẼ GỞI ĐẾN SAU -stop- NGAY TỪ GIỜ NÀY CHUẨN BỊ DƯ LUẬN CHO GIAI ĐOẠN TẤN CÔNG MỚI -stop- HÃY THEO DÕI ĐIỀU TRA THANH TRỪNG PHẦN TỬ PHẬT GIÁO BẤT MÃN VÀ TRÌNH THƯỢNG CẤP KỂ CẢ SĨ QUAN VÀ CÔNG CHỨC CAO CẤP -stop/fin-“. (Theo Việt Nam Phật Giáo Sử Lược, tập III, trang 365, 366).
Ủy Ban Liên Phái Bảo Vệ Phật Giáo đã có được bản sao bức mật điện này từ một viên chức chính quyền bí mật chuyển đến vào ngày 19.6.1963.
oOo
Nhân dịp kỷ niệm 50 năm Pháp Nạn Phật Giáo Việt Nam (1963-2013)
QUANG MAI
Sưu lục nội dung bức mật điện từ cuốn “Việt Nam Phật Giáo Sử Lược”, tác giả Thích Mật Thể – Bản chụp bức mật điện từ cuốn “Cuộc Tranh Đấu Lịch Sử Của Phật Giáo Việt Nam”, tác giả Nam Thanh.
1339 lượt xem
Tin khác
Sáng ngày 7-6-2023, đại diện Ban Hướng Dẫn Trung Ương Gia Đình Phật Tử Việt Nam vân tập về Tổ đình Quán Thế Âm (số 90, đường Thích Quảng Đức,…
– ĐẠI LỄ PHẬT ĐẢN PL.2567 – LỄ TƯỞNG NIỆM 60 NĂM PHÁP NẠN PHẬT GIÁO VIỆT NAM. – LỄ RƯỚC PHÁP TẠNG THANH VĂN Tổ chức ngày 14,4. L…
Trong Tuần Lễ Phật Đản PL.2567 và dịp Tưởng Niệm 60 Năm Pháp Nạn Phật Giáo Việt Nam (Quý Mão-1963 – Quý Mão-2023), sáng ngày 28/5/2023 Chư Tôn Đức Hội…
Sáu mươi năm trôi qua, với những thăng trầm và những oan khiên lịch sử, cùng với những phân hóa sâu sắc trong hàng ngũ lãnh đạo Giáo Hội; ngọn đèn Chánh Pháp vẫn âm thầm soi sáng hướng đi cho những người con Phật trong những đêm tối của lịch sử…