Ý Phật nhiệm mầu trông như mây phủ ở đầu non, đến được đầu non mây xa tít.
Cơ thiền bảng lảng, tưởng chừng trăng trôi mặt nước, hớt tan mặt nước trăng sâu mù.

Thực lý mà nói, văn tự có tuyệt xảo thế nào cũng không chở hết được ý. Người xưa nói: Ý tại ngôn ngoại. Phật thì nói: "Nhất thiết tu đa la giáo như tiêu nguyệt chỉ". Văn tự, giáo lý của tất cả kinh tạng ví như ngón tay chỉ trăng. Qua quá trình học tập dai dẳn tôi vụt nhớ hai lời dạy của Thế Tôn khi ngài chuẩn bị vào vô dư Niết Bàn: “Này các con, các pháp hữu vi là vô thường, chớ có phóng dật. Hãy tự mình tinh tấn để giải thoát”

Lời cổ vũ sấm rang đó, tôi khởi ý quyết định viết nên bài viết ngắn này.

Trong kinh Đại Phật đảnh Thủ Lăng Nghiêm, Phật dạy chúng phải biết tỏ ngộ: “CHƠN TÂM THƯỜNG TRÚ– THỂ TÁNH TỊNH MINH”. (Tánh thanh tịnh là THỀ của tâm. Tâm tùy duyên là DỤNG của tánh, tâm biểu hiện ra sáu căn mà biết đó là tâm). Vậy thế nào là “Chơn Tâm – Thể Tánh”?

Bản thể của Tự Tánh cùng khắp không gian và thời gian, siêu việt số lượng, chỗ bộ óc suy lường chẳng thể đến, nên dùng văn tự lời nói chẳng thể diễn tả, bất tư nghị chẳng thể nghĩ bàn chỉ có thể tự tu tự chứng, để nó tự hiện ra mà thôi, người xưa nói: “Như nhân ẩm thủy, lãnh noãn tự tri” nghĩa là: "như người uống nước,nóng lạnh tự biết" là vậy. Nay chỉ xin tạm dùng ngôn ngữ để đặt bày tư duy, hiểu rõ vấn đề mà thôi.

Trong Sáu Cửa Vào Động Thiếu Thất, Tổ Đạt Ma nói về lý do cần Thấy Tánh:
– “ Nếu muốn tìm Phật hãy cần Thấy Tánh. Tánh tức là Phật.
– Nếu chẳng Thấy Tánh thì chay lạt giữ Giới đều vô ích cả.
– Kẻ mê mặc sức múa máy theo người, phút chốc đọa sanh tử. Đó là những người không Thấy Tánh xưng càn là Phật. Hạng chúng sanh ấy phạm tội lớn, phỉnh gạt tất cả chúng sanh, đưa vào vòng ma giới.
– Nếu không Thấy Tánh thì dầu giỏi nói Mười hai bộ Kinh vẫn là ma nói. Đó là hạng bà con của ma, chẳng phải học trò của nhà Phật”.
– Nếu Thấy Tánh tức là Phật. Không Thấy Tánh tức là chúng sanh.
– Lại hỏi: Nếu không Thấy Tánh thì niệm Phật, tụng kinh, Bố thí, giữ Giới, tinh tiến, rộng ban điều phước lợi có thành Phật được không?
– Đáp: Không được.
– Lại hỏi: Sao không được?
– Đáp: Nếu có chút pháp nào chứng được thì đó là pháp hữu vi – pháp Nhân Quả, pháp thọ báo, pháp luân hồi. Không rõ lẽ sống chết đời nào thành Phật Đạo.
– Nếu không Thấy Tánh thì nói gì về Nhân Quả vẫn chỉ là pháp ngoại đạo.
– Nếu không Thấy Tánh mà thành được Phật đạo không đâu có được.
– Thấy thẳng Tánh mình thì gọi là Thiền.
– Dầu có nói được ngàn kinh muôn luận mà không Thấy Tánh thì vẫn là phàm phu, chẳng phải là pháp Phật.
– Chỉ cần THẤY TÁNH thì dầu không biết một chữ vẫn được đạo.
– THẤY TÁNH tức là Phật
– Nếu Thấy được Tánh mình thì chẳng cần đọc kinh, niệm Phật.
– Nếu thấy Tâm mình là Phật thì không cần cắt tóc cạo râu. Hàng áo trắng vẫn là Phật.
– Nếu không Thấy Tánh, cắt tóc cạo râu vẫn là ngoại đạo
– Nếu Thấy Tánh, chiên đà la cũng thành Phật
– Phật sau chỉ nói Thấy Tánh
– Tánh tức là tâm
– Tâm tức là Phật
– Nếu không Thấy Tánh lại nói càn là “ta được quả chánh đẳng chánh giác” ấy là kẻ đại tội.

Qua đoạn Kinh vừa trích dẫn, ta rút ra mấy điều:
1/- Nếu không THẤY TÁNH, thì làm gì, nói gì, ngay cả làm Lục Độ, cạo tóc, đắp Y, chay lạt, giữ Giới, tụng Kinh, niệm Phật vẫn là ngoại đạo, không thể Thành Phật được. Nếu Thấy Tánh thì chiên đà la vẫn thành Phật.
2/- Tánh tức là Tâm, Tâm tức là Phật.
3 /- Lý do không Thấy Tánh là vị bị phiền não, Tham, Sân, Si che đậy, và vì không được gần Thiện tri Thức để được chỉ cho.

Thấy Tánh để được lợi ích gì?
Chính vì không Thấy Tánh, nên cho rằng mình là cái THÂN, vì thế mà quanh quẩn hành động vì nó, tạo ra bao nhiêu Nghiệp, để rồi cứ trả, vay không dứt. Thấy Tánh sẽ Thoát được những mê lầm nên không còn tạo Nghiệp nữa.

Mong chúng ta được ý quên lời để giảm nhẹ bệnh hình thức, câu nệ khuôn sáo biến kế danh ngôn.