Nền Văn minh bất minh

Xã hội con người ngày nay có những người rất tự hào về nền văn minh khoa học kỹ thuật. Vì nền văn minh này đã giúp cho con người sản xuất ra nhiều của cải vật chất và hưởng thụ những của cải ấy. Nó cũng đã giúp cho thế giới con người chỉ cần ngồi ngay tại chỗ mà có thể nói chuyện, liên lạc và thấy ngay mọi diễn biến trên toàn cầu, chỉ cần một giờ nhà máy sản xuất ra hàng loạt hàng hóa tiêu dùng. Nó cũng đã giúp cho con người in tuồng như đã chinh phục được một phần nào bí hiểm của thiên nhiên, nhưng nền văn minh này vẫn bất minh đối với tâm hồn của con người. Nó không bao giờ hiểu hết được cái ước muốn của con người. Do đó, nó không bao giờ đáp ứng nổi những ước muốn đó, mặc dù nó có thể thay thế con người để làm tất cả việc.

Con người qua cách nhìn của các nhà Tôn giáo là những Thiên Thần bị đọa đày bởi tham dục. Do tính tham dục ở nơi chính họ mà khiến họ bị đọa đày và khốn đốn trong cuộc sống. Người nào ít tham dục, người đó có chiều hướng đi lên.

Bởi vậy, nền văn minh khoa học kỹ thuật, ta thử nghĩ, nếu nằm trong tay của một người hay của một số người đầy tham dục, có quyền lực thì hạnh phúc và an toàn của đời sống con người và xã hội có được bảo chứng không? Chắc chắn là không thể. Tham dục là bất minh nên không có cái minh nào của tham dục được gọi là văn minh. Và tham dục là bất minh, nên không có sự công minh nào được bảo chứng bởi nó.

Lại nữa, tham dục là khát khao và tiêu diệt sự sống, chứ không phải là sống hay là yêu chuộng và bảo vệ sự sống. Tham dục có sức mạnh tiêu diệt công bằng, chứ không có khả năng bảo vệ công bằng. Tham dục có khả năng tiêu diệt sự trong sạch của đời sống chứ không có khả năng bảo vệ đời sống trong sạch. Tham dục có khả năng thực hiện mọi sự dối trá, nhưng nó hoàn toàn không có khả năng công bố và bảo vệ sự thực. Tham dục có khả năng làm tê liệt mọi sự nhận thức, chứ nó hoàn toàn không có khả năng giúp cho nhận thức thăng tiến và chính xác. Tham dục có khả năng gây ra những bất ổn xã hội, chứ nó không có khả năng bảo toàn xã hội cho loài người.

Như vậy, không có chất liệu tham dục nào có thể tạo ra nền văn minh đích thực cho con người và xã hội của nó. Lại càng không bao giờ có một xã hội công bằng, văn minh nào được thực hiện bởi nền giáo dục cổ vũ cho vật chất và luật pháp hữu ngã. Và cũng không có nền văn minh nào được thực hiện và bảo chứng bởi nó.

Nền giáo dục cổ vũ cho vật chất và luật pháp hữu ngã có khả năng cổ xúy đấu tranh, nhưng nó không có khả năng bảo vệ hòa bình. Nó có khả năng đẩy các quốc gia trên thế giới chạy đua theo vũ khí hạt nhân và biến con người trở thành nô lệ vật dục, chứ nó không có khả năng giúp cho con người vượt ra khỏi sự hơn thua, thắng bại, có chủ quyền trong sự liêm khiết của chính nó.

Ta vừa cổ xúy cho nền văn minh vật chất hữu ngã và lại vừa rao giảng luật pháp giữ gìn sự liêm khiết đối với nền văn minh ấy là chẳng khác nào ta treo một miếng thịt mỡ trước miệng chú mèo và hết lời ca ngợi miếng thịt mỡ ấy với chú mèo đó, rồi năn nỉ nó đừng ăn. Hành động ngồi năn nỉ mèo đừng ăn thịt mỡ là hành động của một gã bị loạn tâm thần. Hành động ngồi canh chừng miếng thịt mỡ để khỏi mèo ăn là hành động của một anh chàng loạn trí. Và hành động ngồi phán xét tội phạm ăn thịt mỡ của mèo là hành động của một gã say. Thực ra, miếng thịt mỡ và con mèo đều vô tội mà tội phạm là ý đồ của người treo miếng thịt mỡ trước miệng mèo và cổ xuý cho miếng thịt mỡ ấy. Có thể người treo miếng thịt mỡ trước miệng mèo không phải là tà tâm hay ác ý, mà họ là nạn nhân của ý đồ tham dục, tà kiến và tà thuyết. Nếu không có tà kiến, ta không bao giờ treo miếng thịt mỡ trước miệng mèo và cổ vũ miếng thịt ấy với nó. Và ta không cần đặt ra luật pháp để bảo vệ miếng thịt mỡ và phán xét tội phạm của chú mèo.

Nền văn minh khoa học kỹ thuật được sáng tạo bởi con người, chứ không phải con người được sáng tạo bởi nó. Nếu con người sử dụng nó bằng những ý đồ tham dục, tà kiến và tà thuyết, tức là con người bị đánh mất khả năng tự chủ và sáng tạo của chính mình. Bấy giờ, con người tự biến mình trở thành những dụng cụ máy móc vô tri. Và chính cái vô tri của máy móc và sự vô tri trong tà kiến của con người gặp nhau, sẽ tạo nên những thảm họa cho xã hội của thế giới loài người trong hiện tại và ngay cả trong tương lai.

Nếu nền văn minh khoa học kỹ thuật được sử dụng bởi những người có trái tim chánh kiến và chánh niệm, có trái tim của tuệ giác và thương yêu thì nó sẽ tạo ra rất nhiều lợi ích thiết thực và hướng thượng biết bao.

Ta có nền văn minh khoa học kỹ thuật, nhưng ta không có nền văn minh của trái tim chánh kiến và chánh niệm, trái tim của tuệ giác và thương yêu để sử dụng thì nền văn minh đó sẽ làm ô nhiễm môi trường ba nghiệp, môi trường sinh thái của tất cả chúng ta; và đưa chúng ta sớm đi vào sự hủy diệt toàn bộ kể cả môi trường sinh thái đến môi trường nhân tâm, đạo đức và các môi trường tình cảm, lý trí cho đến môi trường tư duy và ngay cả môi trường thực tiễn hành động tất cả đều bị hủy diệt.

Do đó, một nền văn minh không có chất liệu của chánh kiến và chánh niệm, của tuệ giác và thương yêu là một nền văn minh bất minh. Vì nơi đó, con người không biết mình là gì nữa, con người chỉ là những dụng cụ để tăng tốc và chạy đua với siêu tốc. Nơi nền văn minh tăng tốc và siêu tốc ấy, trái tim con người đã chết và nhân phẩm của con người bị hoàn toàn chối từ; và than ôi, những bi kịch của cuộc sống con người, xã hội đang và sẽ xuất hiện.

Thích Thái Hòa

1009 lượt xem