Suốt ngày đêm mùng 10 tháng 6 năm 2011, trời Bình Thuận mưa như cầm chỉnh, nhưng qua 12 giờ đêm mây mù như qua đi, trăng sao trung tuần bắt đầu tỏa chiếu. Anh Tâm Kiểm, tôi và Nguyên Linh bách bộ vào ra khu Suối Dứa tĩnh lặng không một bóng người, không một bóng thú và thở phào nhẹ nhõm “ngày mai trời lại sáng”.

          Sau khi điểm tâm bằng bún nước tương dân dã ở một quán cốc ven đường, đón xe BUS, chúng tôi đến đất trại. Trời chưa sáng tỏ nhưng các đơn vị đã thứ tự xa gần vân tập về chùa. Anh chị em vừa xuống xe, nhanh chóng đem trại cụ vào trong là cho xe rời địa điểm, và hẹn gặp lại vào lúc 16 giờ ngày mai 12/06/2011. Tại chốn này, bẩm chất người dân quê Việt Nam là năng hành hơn năng thuyết; nên sau khi lập thủ tục, liếc qua sơ đồ tổ chức, nhanh chóng xác định khu đất trại, và thực hiện công trình chung. Cổng chào, kỳ đài, lễ đài, trại sàn… nhanh chóng được thiết lập, trần thiết tuy chân phương nhưng cứng cáp, chắc vững.

          Đúng vào lúc này, chính quyền xã có giấy mời thầy Đồng Khánh làm việc và ra lệnh triệt hạ trại trước 9 giờ. Thầy trụ trì ngỡ ngàng bảo: “Chính thầy đón tiếp anh em từng phái đoàn và nghe họ dặn tài xế y như hợp đồng trở lại chùa tôi vào lúc 16 giờ ngày mai. Bây giờ triệt hạ trại thì ở vô đâu? Chùa đâu đủ sức chứa ngần ấy con người”. Thế nhưng rồi thầy vẫn ký biên bản thứ 1 dù cho rằng thầy khó có thể thi hành. Khi thầy trở về chùa thì các tiểu trại Nhật Thường, Nguyên Y, Như Tâm, Tâm Khuyến uy nghi hoành tráng phân lập lưỡng ban Nam Nữ riêng biệt, hạ trại ngăn nắp và vệ sinh khu đất trại đâu vào nấy. Từ cổng bước vào, thầy đưa hai tay lên cao rồi buông xuống. “Giờ thì mọi sự đã rồi”-Thầy bảo “Họ chỉ thị cho tôi phải nhổ trại trước 9 giờ.” Thầy đưa tay lên xem đồng hồ rồi than: “Tôi không coi đồng hồ trước khi ký biên bản. Nhưng từ Ủy Ban về đây đã gần 10 giờ làm sao làm kịp. Nay lại là thứ bảy quận huyện tỉnh đều nghỉ việc, mai chủ nhật cũng vậy. Đúng lúc ấy thầy nhận được giấy mời lên Ủy Ban làm Biên Bản thứ 2 bảo triệt hạ trại trước 11 giờ nếu không chính quyền sẽ cưỡng chế bằng biện pháp mạnh. Khi từ xã về, thấy ACE trông thầy như mẹ về. chợ ngoài kia, theo phân công ai làm việc nấy chuẩn bị cho trại sinh dùng cơm. Lại đưa tay xem đồng hồ như lần trước, chưa bước chân vào liêu, giờ thi hành biên bản đã hết. Thầy bảo là Tỳ Kheo xuất gia tôi chỉ có hai việc làm “trên thì cầu Phật Đạo, dưới hạ hóa chúng sanh”; nay tôi đâu dám DƯỚI NGĂN CẢN CHÚNG SANH. Lại nữa thầy là con dân của xã, thầy phải bảo vệ uy tín của xã. Xã không thể đuổi dân, xã không thể nói dối với dân. Xã đã phát phiếu cứu trợ cho dân, thầy nhận quà lại không phát cho dân, mình phải nói với dân như thế nào. Rồi đội trực nhật dẫn dân có phiếu vào thầy phát cho họ để khỏi tụ họp la ó mất trật tự. Thầy bảo chính quyền đang đi thu phiếu phát quà và bảo thầy trao quà cho xã phát. Nhưng như vậy làm sao giải thích cho các mạnh thường quân cũng như các ACE. Chưa cơm nước gì thầy lại nhận giấy mời lên xã lập biên bản kế tiếp phải nhổ trại trả lại diện địa của chùa trước 14 giờ chiều. Ngoài biên bản thầy phải cam kết thực hiện biên bản. Thầy bảo: “tôi tu hành không rõ luật lệ hành chánh cho lắm, nhưng tôi nghĩ chính quyền cách mạng phải biết giá trị thời gian để thi hành mọi mệnh lệnh”, nên ký và ra về với ACE để cùng nhau mình làm thật tốt tuyệt nhiên không để xảy ra bất cứ sự cố đáng tiếc nào. Trong nghi thức quá đường, thầy chỉ dùng một chén canh nhỏ và ly nước chanh tí xíu.

          Đúng 14 giờ, lễ khai mạc bắt đầu nhưng ông chủ tịch xã vẫn giữ thầy nơi phòng khách tạm của chùa. Loa phóng thanh cung thỉnh chư tôn quang lâm đạo tràng chứng minh buổi lễ. Đoàn thỉnh sư đã quỳ mọp dưới đất nhưng quý vị khách không mời thỉnh đã dùng quyền uy không rời vị trí. Tôi và các anh chị BHD/Trung Ương và các tỉnh bạn thực sự lo ngại vì hành vi thiếu văn hóa này có thể làm bức xúc cho các HTr địa phương, và đây là một thách thức về niềm tin tôn giáo. Nhưng rất may vào lúc cực kỳ căng thẳng, thầy trụ trì đã đứng lên và tiến về lễ đài. Buổi lễ khai mạc tiến hành chỉ trong vòng 40 phút, sau đó đưa phái đoàn đi thăm các tiểu trại, kết nối vòng tay áo Lam.

          Khi thăm một vòng chung quanh trại, thầy vừa về phòng khách là có giấy mời của xã buộc thầy phải lệnh cho ACE phải nhổ trại trước 17 giờ. Thầy bảo không thể và nhờ chính quyền nói hộ một tiếng là chính quyền không bằng lòng cho ACE tiếp tục cắm trại. Chính quyền có ghi vào biên bản câu này và chính quyền không thể làm như vậy.

          Nói tóm lại, ở xã đã tiến hành lập 06 biên bản và 02 tờ cam kết. Để ngăn chặn những sự cố xấu có thể xãy ra, Thầy khuyến cáo ACE phải đặc biệt cảnh giác, tỉnh thức – bớt ngủ. Ít nhất phải có 150 HTr và trại sinh chia làm hai toán: toán 1 cố định, toán 2 lưu động – suốt đêm không ngủ.

          Đêm lửa trại bắt đầu, Anh Tâm Kiểm và Tâm Huy thường xuyên nhắc nhở tôi “Khuyết điểm yếu kém của các đơn vị miền sâu vùng xa là không thể tránh khỏ, hãy cố gắng phát hiện những điểm ưu việt mà cuộc sống xô bồ không thể có được. Thứ hai, nên giải trừ chướng nạn bằng con tim yêu thương và lòng độ lượng điều mà các anh nghĩ là chúng tôi có thừa”.

          Điều dễ thương nhất của trại Lục Hòa là tinh thần KỶ LUẬT TRẠI. Ban y tế, cửa hàng phục vụ hoạt động hết tần xuất. Các tiểu trại canh gác nghiêm mật, nội bất xuất – ngoại bất nhập. Khu vực lửa trại, ai ngồi vị trí nào là ngồi yên vị trí đó, đến phiên tham gia văn nghệ thì đứng lên, hết vai diễn lại làm khán thính giả. Điện cúp, đêm văn nghệ tạm dừng. Trời chuyển dông mưa to, BQT và BTC khẩn trương điều động, tận dụng mọi nơi có thể ngồi nằm tránh mưa để các em có thể chợp mắt chút nào hay chút ấy. Chánh điện dột nước, chảy tứ tung. Nhưng chỉ sau 30 phút, dù cơn mưa còn tiếp tục nhưng khu già lam Huệ Đức chìm trong tĩnh lặng, không ai nghĩ rằng dưới cái mưa ướt lạnh ấy có đến 659 con người đang co ro.

          Nhìn hơn một trăm con người, kẻ lặng yên đứng dưới mưa không nhúc nhích, phần còn lại rãi đều, kẻ nọ cách người kia tuần tự di chuyển suốt đêm không ngưng. Sáng hôm sau mọi hậu quả dưới mưa đang được khắc phục, thầy trụ trì lại nhận được giấy mời ra xã làm việc và còn một vài lần sau nữa nhưng tôi không thuật lại.

          BTC – BQT đồng họp khẩn và kết luận chúng ta không thực hiện trọn vẹn đề án trại. Phần giao lưu – trao đổi kinh nghiêm còn dở dang. Công tác từ thiện gián đoạn, phải nhờ nhà chùa và các ban đại diện giúp. Nhưng về mặc nhận định về đức tin và thực chất thế nào là tự do tôn giáo, chúng ta không nói một lời nhưng tất cả đã nhất quán nghiệm biết.

          Trại khép lại thật chóng vánh, BQT không cử trại ca, BQT không nói lời bế mạc, không hô danh hiệu trại LỤC HÒA, không thổi tiếng còi và cung lòng giờ cuối; nhưng lời Bế mạc hùng hồn, súc tích, mạch lạc, rõ ràng, đạo vị, và tình nghĩa. Tiếp theo sau là lời cảm tạ trau chuốc văn chương thay thế cho cung lòng đang chùng xuống. Sau phút giây thân ái là giờ phút chia tay. Chúng tôi đưa tay lên cao khỏi đầu và rời sân chùa. Chuyến xe cuối cùng về thành phố thúc dục. Chúng tôi không hạ tay xuống cho đến khi bước vào khuất dần trong xe. Thân chào Lam Viên Bình Thuận hẹn gặp lại. Thân!