Một thời đức Phật ở nước Câu Điểm Ni, tại tịnh xá Mỹ Âm. Lúc bấy giờ có vị đạo sĩ Phạm Chí, học rộng hiểu nhiều, thông đạt hết thảy kinh thư. Vị Phạm Chí sinh lòng kiêu mạn tự đắc, cho rằng đời này không ai có thể biện bác hơn mình. Ông liền cầm một bó đuốc sáng đi giữa chợ phố, có người hỏi thì vị Phạm Chí trả lời:

–          Ở đời này toàn kẻ ngu si tối tăm, không có mắt. Ta phải cầm đuốc soi sáng cho. Ta thấy ở đời không người nào xứng đáng nói chuyện với ta cả.

            Phật biết vị Phạm Chí là người có túc phước, rất đáng giáo hóa, chỉ vì lòng kiêu mạn, không biết đến nạn vô thường, nên có thể bị lạc vào địa ngục Thái sơn, trải qua nhiều kiếp khó lòng tránh khỏi. Đức Phật bèn dùng hình dạng một người hiền đức ngồi giữa phố kêu ông Phạm Chí mà nói rằng:

-           Ông làm gì mà cầm đuốc giữa ban ngày như vậy?

            Vị Phạm Chí đáp:
–          Tôi thấy chúng sanh đui mù, ngày đêm không thấy ánh sáng, nên tôi cầm đuốc soi sáng cho họ.

                 Vị hiền đức lại hỏi:
–          Ở đời có 4 món minh pháp, ông có biết không?

Vị Phạm Chí trả lời không biết. Vị hiền đức liền nói rằng:

–          Bốn món minh pháp là:
1.      Rõ được thiên văn địa lý điều hòa với bốn mùa;
2.      Rõ tinh tú phân biệt ngũ hành;
3.      Rõ được phép trị nước, giáo hóa có phương pháp;
4.      Rõ được pháp dùng binh, không trận nào thua.
Ông tự xưng là bậc Phạm Chí, vậy ông có biết 4 minh pháp ấy không?

Vị Phạm Chí lấy làm xấu hổ, quăng đuốc chắp tay tự thẹn sự kém cỏi của mình.

Đức Phật hiểu được tâm ý của vị Phạm Chí, dùng lại thân tướng đoan nghiêm, hào quang chói sáng và thuyết bài kệ rằng:

–          “Nếu được học hiểu nhiều ít
         Tự cao khinh thị mọi người,
         Không khác người mù cầm đuốc
         Soi người không soi tự sánh mình.

Phật thuyết bài kệ xong, bảo ông Phạm Chí rằng:
–          Thật không ai quá ngu hơn ông, dám cả gan cầm đuốc đi giữa ban ngày.  Sự học hiểu của ông chẳng qua cũng như một hạt bụi giữa bãi sa mạc mà thôi.

Ông Phạm Chí nghe nói lấy làm xấu hổ, cúi đầu đảnh lễ, xin làm vị đệ tử.  Đức Phật cho làm vị Sa-môn, tu học tinh tấn, ý giải vọng trừ, chứng được bậc ứng chơn.

                                                (Trích dịch trong Kinh Pháp Cú Thí Dụ)