Thưa Anh Chị Em Áo Lam,

Mọi người ai cũng khao khát hoà bình, người có đức Tin thì cầu nguyện cho thế giới hoà bình, chúng sanh an lạc, nhưng chúng ta chỉ cầu nguyện suông mà không tích cực đem hoà bình lại cho thế gian bằng cách làm cho tâm của mình hoà bình trước.

Người Phật tử muốn Tâm mình có hoà bình thì phải sống theo lời đức Phật dạy: hãy đi trên Trung đạo _ con đường chính giữa _ một bên là lạc thú (tham ái, chìm đắm) và bên kia là đau khổ (sân hận, sợ hãi, bất mãn). Người an tịnh đi trên Trung đạo, vất tham ái qua bên trái và bỏ sợ hãi, ganh ghét qua bên phải, không nghiêng về bên nào, mà chỉ đặt chúng xuống. Tất nhiên ban đầu thực tập thì hơi khó, chúng ta thường bị đá sang 2 bên, khi bên phải khi bên trái, như quả lắc đồng hồ. Con đường chúng ta đi rất thẳng, tĩnh lặng và chánh niệm; dù phiền não hay phấn khởi nảy sinh thì nó vẫn an tịnh; đó là một cái Tâm cân bằng, một cái Tâm không phân biệt.

Tâm phân biệt phát xuất từ ham muốn và si mê, nó nhuộm màu tất cả mọi sự vật, hiện tượng … cái này tốt cái kia xấu cái này hay cái kia dở, người này giỏi người kia dốt v.v..

Mặc dù luôn có sự bất đồng trên thế gian: ngày sáng đêm tối, mật ngọt, cà phê đắng, cái này cao cái kia thấp v.v.. nhưng chúng ta phải học được sự tương đồng bên trong mọi sự vật, hiện tượng … đó là tất cả đều vô thường, trống rỗng .. Sau khi đã học được bài học đó chúng ta sẽ nhìn mọi sự vật một cách khôn ngoan và hiểu biết hơn trong đối xử: không ưa ghét, không bám víu, không chấp chặt v.v.. đó là cách điều phục tâm của các thiền sinh như chúng ta, những Huynh trưởng GĐPT.

Thưa Anh Chị Em,

Trong mục PPT5 hôm nay, Nhóm Áo Lam xin giở lại những trang sử huy hoàng của Phật giáo Việt Nam đời nhà Trần để trân trọng giới thiệu với ACE vị thiền sư lỗi lạc: Tuệ Trung Thượng Sỹ (1230_1291). Đây chính là một vị chân nhân sống theo Trung đạo, tự do tự tại giữa 2 dòng nước nóng lạnh của cuộc đời thế tục.

Tên thật của Ông là Trần Quốc Tung con trai trưởng của An Sinh Vương Trần Liễu, Ông là anh ruột của Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn và hoàng hậu Thiên Cảm _ vợ vua Trần Thánh Tông và mẹ của Trần Nhân Tông. Đó là một thanh niên dung mạo phi phàm, trí tuệ siêu việt, từ nhỏ đã sùng mộ đạo Phật, lớn lên được cử đi làm quan ở Hồng Lộ và năm 1251 được vua Trần Thái Tông phong tước hiệu Hưng Ninh Vương. Ông cùng với em trai là Hưng Đạo Vương tham gia kháng chiến 3 lần chống quân Mông –Nguyên. Qua 3 lần tham gia bảo vệ đất nước đó, ông được thăng chức Tiết độ sứ nhưng ông xin từ quan về quê sinh sống, lấy hiệu là Tuệ Trung (chữ “thượng sỹ” là do người đời hâm mộ tôn xưng _ “thượng sỹ” có nghĩa là con người cao thượng, tài ba lỗi lạc và đạo đức vượt lên trên mọi người). Ông sống đời bình thường của một cư sĩ, học Đạo với thiền sư Tiêu Diêu và trở nên một nhà thiền học uyên thâm Phật Pháp. Vua Trần Thánh Tông tôn Ông là sư huynh và Ông cũng là Thầy của vua Trần Nhân Tông. Thượng Sỹ là người có bản lĩnh, không câu nệ, giáo điều. Một hôm em gái ông, hoàng hậu Thiện Cảm, mời Ông dùng cơm, có mặt của học trò Ông là vua Trân Nhân Tông nữa. Ông tự nhiên gắp thịt cá ăn. Hoàng hậu ngạc nhiên hỏi: _ Anh tu thiền mà ăn thịt cá làm sao thành Phật được? Ông cười đáp: _ Phật là Phật mà Anh là Anh, Anh đâu cầu làm Phật mà Phật cũng đâu cần làm Anh?” Vua Trần Nhân Tông cũng thắc mắc nên hôm sau Ông trả lời vua bằng bài kệ như sau (Nguyễn Lang dịch):

Vạn pháp vô thường cả,
Tâm ngờ tội liền sinh
Xưa nay không một vật
Chẳng hạt chẳng mầm xanh
Hằng ngày khi đối cảnh
Cảnh đều do tâm sinh
Tâm cảnh đều không tịch
Khắp chốn tự viên thành

[bài kệ này làm chúng ta nhớ đến câu nói của 1 thiền sư: Đối cảnh không tâm, mạc vấn thiến => khi 6 Căn tiếp xúc với 6 trần mà không khởi tâm phân biệt vọng động thì không cần phải hỏi Thiền nữa]

Ngày 1/4/1291 Thượng Sỹ cho kê giường ở thiền đường tại Dưỡng Chân Trang, nằm xuống, nhắm mắt. Gia đình vợ con, những người hầu cận, gia nhân … khóc lóc, Thượng Sỹ mở mắt, ngồi dậy nói: _ “Sống chết lẽ thường, sao lại khóc than luyến tiếc làm náo động chân tính của ta, hãy im lặng tiễn ta đi” nói xong Thượng sỹ nằm xuống viên tịch, thọ 62 tuổi.
Ông để lại rất nhiều thơ văn chỉ rõ kiến giải của 1 thiền sư đắc đạo. Một trong những tác phẩm quan trọng đó là “Tuệ Trung Thượng Sỹ ngữ lục” do ngài Pháp Loa biên soạn.

Thân kính chúc Anh Chị Em _ một ngày như mọi ngày _ Tinh tấn chuyên luyện tu tập để được Tâm bình khí hoà, góp phần xây dựng một nền hoà bình cho thế giới và an lạc cho chúng sanh.

Trân trọng,
Nhóm Áo Lam

[Thiền sinh => những người đang tu tập thiền; Thiền sư => những người dạy Thiền]